Flexibel en in beweging

In de oertijd was lichaamsbeweging een vast en logisch onderdeel van het dagprogramma van de mens. Wandelen, rennen, kruipen, tillen en na de jacht waarschijnlijk nog kilometers met de vangst van de dag teruglopen naar het kamp waar de vrouwen en kinderen verbleven.

Hoe anders ziet het leven van de meesten van ons er nu uit, terwijl we vanuit genetisch oogpunt niet eens zoveel verschillen van die oermens. Dat te weinig bewegen slecht is voor onze gezondheid mag inmiddels wel als bekend worden verondersteld. Wat je waarschijnlijk niet weet, is dat het stilzitten zelf zeer slechte effecten heeft op je lichaam. Zo bleek uit een studie met een aantal gezonde, jonge mensen dat een dag stilzitten al aanzienlijke, nadelige effecten heeft op de stofwisseling. Deze ongunstige effecten bleken ook niet te compenseren met een uurtje sporten. Ook op latere leeftijd is blijven wandelen en bewegen niet alleen goed voor de mobiliteit maar het houdt ook de ouder wordende hersenen actief en in conditie.

Botten

Ons skelet (het geheel van botten en beenderen in ons lichaam) stelt ons in staat om de zwaartekracht te weerstaan en te bewegen. Het menselijk skelet telt 206 botten en biedt ondersteuning aan ons lichaam. Ook beschermt het skelet kwetsbare delen (bijvoorbeeld hersenen, hart en longen), produceert het rode en witte bloedcellen in het beenmerg en dient als opslag voor mineralen.
Vanaf de geboorte worden de botten van kinderen dikker en langer; er is meer botaanmaak dan afbraak. Bij personen tussen de 20 en 30 jaar bereiken de botten hun maximale massa.
Tussen het 40e en 60e levensjaar zien we dat de activiteit van de osteoblasten (cellen die botweefsel opbouwen) afneemt en de activiteit van de osteoclasten (cellen die botweefsel afbreken) toeneemt. Dit is overigens een natuurlijk proces. Wanneer dit proces verstoord raakt, gaat de opbouw te langzaam en/of de afbraak te snel. Dan spreekt men van osteoporose.

Gewrichten

Gewrichten zijn de flexibele verbindingen tussen onze botten waardoor deze ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. In hun meest basale vorm bestaan ze uit een gewrichtskop en gewrichtskom, gescheiden door een laag kraakbeen. Artrose is een chronische aandoening van het hele gewricht waarbij de hoeveelheid kraakbeen afneemt en in kwaliteit achteruit gaat met de jaren. Klachten zijn pijn en stijfheid bij het in beweging komen en deze aandoening komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. De meest voorkomende gewrichtsaandoening is reumatoïde artritis, een auto-immuunziekte waarbij ontstekingen in de gewrichten ontstaan die gepaard gaan met zwellingen en pijn bij beweging.

Een greep uit de voedingsstoffen voor het bewegingsapparaat

Calcium en magnesium
Calcium is, net als magnesium, een zeer belangrijk mineraal voor de botstofwisseling, want het speelt een rol bij de botaanmaak en is nodig voor de instandhouding van normale botten. Bovendien is magnesium nodig voor een goede opname van calcium.

Vitamine D
Vitamine D verhoogt de opname van calcium uit de voeding in de botten. Vette vis en (in beperkte mate) vlees en eieren zijn natuurlijke bronnen van deze vitamine, maar door ons gewijzigde voedingspatroon krijgen we vaak niet meer voldoende vitamine D binnen. Ons lichaam kan onder invloed van zonlicht ook zelf vitamine D aanmaken. In Nederland alleen tussen de maanden mei en september trouwens.

Vitamine K
Het is al langer bekend dat vitamine K, en dan met name K1, bijdraagt aan een goed verloop van de bloedstolling. Inmiddels is uit allerlei onderzoeken ook duidelijk geworden dat vitamine K, maar dan met name vitamine K2, goed is voor het skelet door de rol die deze vitamine speelt bij de opname van mineralen in het botweefsel. Vitamine K2 komt niet of nauwelijks voor in de voeding, met uitzondering van roomboter, kaas, kwark en natto (gefermenteerde sojabonen). Het lichaam kan ook zelf vitamine K aanmaken in de darmen. Pasgeboren baby’s kunnen dat nog niet en daarom krijgen ze na de geboorte vitamine K toegediend.

Mangaan
Mangaan is een spoorelement, dat wil zeggen een mineraal waar je lichaam maar kleine hoeveelheden van nodig heeft. Toch speelt mangaan een belangrijke rol voor ons bewegingsapparaat want het ondersteunt het bindweefsel, de botaanmaak en de aanmaak van kraakbeen in gewrichten.

Zink
Het spoorelement zink is van essentieel belang voor de botsamenstelling en het behoud van sterke botten. Het speelt namelijk een rol bij het functioneren van bepaalde cellen in de botmatrix: osteoclasten en osteoblasten, die respectievelijk verantwoordelijk zijn voor de afbraak en opbouw van botweefsel.

Collageen type II
Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het bind- en steunweefsel van het lichaam bij mensen en dieren. In totaal zijn er meer dan 20 verschillende types collageen, maar type I t/m IV zijn verreweg het belangrijkst en meest voorkomend in het menselijk lichaam. Collageen type II is een belangrijk eiwit dat vooral voorkomt in gewrichten, vooral in de knie, ellenboog, heup, pols en vinger. Deze gewrichten worden het meest aangedaan door reumatoïde artritis. Daarnaast is collageen type II gunstig voor het skelet.

Curcuma
Curcuma, ook wel kurkuma, geelwortel of koenjit genaamd, is een kruid afkomstig van de wortel van de Curcuma longa plant. Het wordt veel gebruikt in de keuken, vanwege zijn smaak en ook gele kleur. Ook kun je het gebruiken voor het behoud van soepele gewrichten.

Boswellia
Boswellia extract wordt gewonnen uit de hars of de gom van de tropische wierookboom Boswellia serrata die van nature voorkomt in India. Dagelijks gebruik van 750 mg boswellia of meer helpt gewrichten soepel te houden.

Om soepel te kunnen bewegen zijn we afhankelijk van een goed functionerend bewegingsapparaat, ofwel het geheel van botten, skeletspieren, kapsels, kraakbeen en banden dat ons in staat stel om te bewegen. Het is dus belangrijk dat ons bewegingsapparaat in goede conditie is en daar kunnen we zelf aan bijdragen door regelmatig te bewegen en ook gezond te eten zodat ons lichaam de goede bouwstoffen binnenkrijgt. Zorg voor voldoende ontspanning maar ook voor voldoende (lichamelijke) inspanning. En daarvoor hoef je niet altijd naar de sportschool. Wat vaker de trap nemen, in de tuin werken of lekker dansen op je favoriete muziek, al deze dingen houden ons beweeglijk.

Daarnaast kan een aanvulling met de juiste supplementen net dat extra steuntje in de rug bieden. Bekijk onderstaande producten bijvoorbeeld eens. Goed advies vragen aan een deskundige is belangrijk om een juiste keuze te maken.